THĂM TRƯỜNG CŨ

LYCÉE J.B.SAY

 >

 

THĂM TRƯỜNG CŨ

Đến thăm trường cũ có đổi thay ?

Xa cách tính vừa chín năm nay,

Mấy lớp nhà xưa trơ sườn vững…

Dăm hàng cây cũ lộ thân gầy.

Bàn im, lạnh lẽo thưa trò học,

Lớp buồn, vắng vẻ, hỏi đâu thầy ?

Kín cổng, cao tường thời niên thiếu,

Buồn kia, ta dấu được ai đây ?

Lycée J.B.Say 1/1971

Chú Thích :

Tôi  thích nghề Kỹ Họa ( vẽ các bộ phận máy móc trong công nghệ. Làm việc tại bàn giấy , sạch sẽ ; nghề này khi ấy lại rất thịnh hành)  ; nhưng  nghĩ cho cùng  thì phải đi xa hơn nữa , nên tôi quyết định  đi học lại : trình độ học của tôi mới đến  Đệ Nhất (Tú Tài phần I) , mà khi  học nghề bị gián đọan. Đối với tôi đây là lẽ sống còn : hoặc là quay về xưởng máy làm việc ( không có ý so sánh xấu gì cả ) vẽ suốt đời , ăn lương chung chung hay là phải cố vượt hơn , tạo ra dịp để lên cao hơn nữa . Nếu có hai phần Tú Tài thì chìa khóa mở cửa  sẽ dễ dàng hơn cho các môn ở Đại Học ; để sau này có một nghề danh giá hơn , làm được nhiều tiền hơn , đỡ cực nhọc hơn...

 Căn bản lúc này là phải vào được bất cứ một trường Trung Học nào. Tôi bèn viết thư cho... 24 trường trung học vùng Ba Lê và cả  tỉnh nhỏ ở nước Pháp. Nhưng tất cả đều bị trả lời là không còn chỗ. Làm sao bây giờ ? Các trường tư thục, thì không bao giờ giám nghĩ tới vì  có vấn đề học phí.(!)

Sau đó  nghe nói là ông Hiệu trưởng trường này (GS Laye )-ngày xưa là bạn học cũ của một anh người  bạn tôi và rất mến người Việt - nên chính hôm khai trường , tôi liều lĩnh đến gặp Ông và năn nỉ xin Ông cho vào học lớp  Tú Tài , phần Một , chuyên về Tóan và Kỹ Thuật.

Phải nói là tôi không giỏi gì về Tóan hết ; mà về kỹ thuật còn kém hơn nữa ;nhưng tuổi trẻ có nhiều nghị lực ( và tự ái!). Tôi xin vào  lớp tương đối là khó đối với tôi (và tôi cá cả với nhiều người khác), vì đây là lớp Dự Bị để thi vào 1 trong 5 trường đào tạo  các Kỹ Sư Nghệ thuật và nghề nghiệp ( Ingénieur National des Arts et Métiers). Mà con cháu người ta đă bắt đầu từ lớp 4 (ba năm về trước) . Tôi nhớ: ngoài môn Tóan (cùng chương trình và trình độ  những ai học môn Tóan (Math Elem) còn thêm cả về Kỹ Nghệ Học (Technologie) ; Kỹ Họa ( Dessin  Industriel , môn này thì tôi khá giỏi vì đã làm việc nhiều năm) , và nhất là phải làm cả thực tập tại xưởng (Atelier) để điều khiển các máy móc và chế tạo những bộ phận nhỏ kim khí);Giờ học tính ra có tới hơn 40 giờ/Tuần

Hai kỳ thi Tam cá nguyệt đầu : điểm của tôi về môn này thật tệ (1 ½ trên 20 ; rồi 5/20) làm trò cười cho vài  bạn Pháp nhỏ..và cũng làm tôi quá buồn chán.  Nhưng tôi đâu dám nản lâu: hình ảnh phải quay về làm việc tại hãng chế tạo dường tăm tối , khiến tôi phải cố gắng hơn nữa. Sau cùng tôi phải xin vào ở luôn trong trường (lưu trú , internat) để tiện việc học và thêm thì giờ để học, vì ở ngoài thì cũng không biết ở đâu(?) và tiền trọ thì quá nhiều tốn kém (!)

Như tôi đã nói: ông Hiệu Trường Laye rất tử tế với các học sinh người Việt và Á Đông. Những khi Tết đến , ông thường cho nghỉ ,cho phép tổ chức ngày lễ và cấp  cả gạo, thịt,người giúp việc, để làm cỗ cho những học sinh nội trú như chúng tôi . Các Giáo Sư cũng rất tử tế với tôi vì lẽ dản dị là tôi thành thật muốn lấy lại thời gian đã mất (tôi ở lại cả những ngày lễ ; có khi xin đi cả với bọn trẻ bị phạt vào rừng Bois de Boulogne để ...học ( !). Kết quả kỳ thi tam cá nguyệt cuối niên họccủa tôi đã khá hơn(điểm : 10,5) và cuối năm ấy thi đỗ Tú Tài Phần I ( được xếp hạng Mention Assez Bien ) ; và năm sau khi thi Tú Tài II cũng đỗ ; nhưng chỉ được xếp hạng passable (xoàng !).

Tôi tự an ủi là như thế , đỗ được Hai Tú Tài là quá may rồi !

Mai Thế Đức (Paris. France)